Τι είναι ο θυμός  μέσα στο γάμο;

Είναι (α) το έντονο αρνητικό συναίσθημα που νιώθει κάποιος ως αντίδραση στη ματαίωση ή την απογοήτευση ή κάποια άλλη συνθήκη και (β) η παρορμητική συμπεριφορά προς το άλλο άτομο, χωρίς σκέψη.

Παρόλο που ο θυμός είναι ένα από τα συνηθέστερα ανθρώπινα συναισθήματα, λίγοι άνθρωποι γνωρίζον πώς να… θυμώσουν σωστά.  Οι αντιδράσεις θυμού μπορεί να είναι είτε εποικοδομητικές είτε καταστροφικές.  Το να αναγνωρίζουμε τι μας προκαλεί θυμό μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε καλύτερους τρόπους έκφρασης και αντιμετώπισής του.

Τα πρώτα χρόνια του γάμου

Πολλές φορές οι άνθρωποι ‘καταπίνουν’ το θυμό τους στα πρώτα χρόνια του γάμου τους, πιστεύοντας –λανθασμένα- ότι αν τον εκφράσουν θα συμβεί κάτι ανεπανόρθωτο, ή, ελπίζοντας –πάλι λανθασμένα- ότι με μαγικό τρόπο θα συμβεί κάτι και θα διορθωθούν όλα και δε θα υπάρχει λόγος να θυμώνει κανείς.

ΔΕΝ υπάρχει γάμος, ή σχέση, χωρίς θυμό.  Όμως, υπάρχει και γάμος και σχέση όπου ο θυμός εκφράζεται με σωστό τρόπο, ώστε τα μέλη της σχέσης δε πληγώνονται και δεν κακοποιούνται συναισθηματικά.  Συνήθως ο θυμός στο γάμο προκύπτει επειδή τα μέλη του δε συμφωνούν σε κάτι.  Ωστόσο, υπάρχει τρόπος να διαχειριστεί κανείς υγιώς το θυμό του ώστε να βοηθηθεί και να δυναμώσει η σχέση.  Όταν όμως ο θυμός δεν εκφράζεται ούτε ‘λύνεται’ με κάποιον τρόπο, τότε αρχίζουν τα προβλήματα.  Ο άλυτος θυμός είναι η νούμερο 1 αιτία βίας προς ένα άλλο πρόσωπο.  Και εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι η επιτυχία ή η αποτυχία ενός γάμου έγγειται σε μεγάλο βαθμό στη διαχείριση του θυμού. 

Τι προκαλεί θυμό στο ζευγάρι;

Εντάσεις, διαφωνίες, θυμός και καυγάδες μέσα στο γάμο προκαλούνται από διαφορές ανάμεσα στα μέλη του ζευγαριού.  Όταν αυτά τα ζητήματα παραμένουν άλυτα και χρονίζουν, τότε οδηγούν σε έλλειψη εμπιστοσύνης, ένταση, φόβο.  Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μάθει να διαχειρίζονται το θυμό με μη υγιείς τρόπους: είτε με τον να έχουν ξεσπάσματα, είτε με το να τον καταπιέζουν και να μην τον εκφράζουν.

Ο θυμός στο ζευγάρι μπορεί να είναι λογικός ή παράλογος.  Μπορεί να έχει αντικειμενικά αίτια, ή να είναι υποκειμενικός.  Συχνά ο ένας σύντροφος έχει διαφορετικές προσδοκίες από τον άλλο, και αυτό από μόνο του γεννά απογοήτευση, εκνευρισμό, θυμό.  Οι διαφορές στις απόψεις, στα θέματα που θεωρεί καθένας σημαντικά, διαφορές προσωπικότητας καθώς και διαφορές στο τι ελπίζει κανείς να πάρει από τον/τη σύντροφό του οδηγούν στη δημιουργία του αισθήματος του θυμού.

Εκδηλώσεις θυμού στο ζευγάρι

Όταν ένα ζευγάρι έρχεται σε σύγκρουση, θα μάθουν κάποια στιγμή τι μπορούν και τι δε μπορούν να εκφράσουν σχετικά με τον εαυτό τους για να αποφύγουν μελλοντικές συγκρούσεις.

Κάποια ζευγάρια φωνάζουν, τσακώνονται, απομακρύνονται συναισθηματικά και τελικά έρχονται πιο κοντά, μέχρι να ξαναεμφανιστεί κάποια διαφωνία.

Άλλα ζευγάρια πάλι φτάνουν σε ακραίες συμπεριφορές να πληγώνουν ο ένας τον άλλον και να εκδηλώνουν συναισθηματική, λεκτική, ψυχολογική, ή σωματική βία.

Για κάποια ζευγάρια η καταπίεση του θυμού είναι το μόνο που ξέρουν να κάνουν.  Αυτά τα ζευγάρι εκδηλώνουν την παθητική-επιθετικότητα, δηλαδή μια τάση να πληγώνουν ο ένας τον άλλον με ύπουλο και πλάγιο τρόπο.  Η καταπίεση του θυμού είναι εξίσου αρνητική με τα παράλογα ξεσπάσματα θυμού, αφού ο άνθρωπος ‘σιγοβράζει’ από θυμό κάτω από την ήρεμη επιφάνεια.

Τι είναι η παθητική-επιθετικότητα;

H παθητική επιθετικότητα είναι ένας μηχανισμός άμυνας που επιτρέπει στους ανθρώπους που δε νιώθουν άνετα να είναι ανοιχτά επιθετικοί ή να αντιτίθενται στου άλλους να παίρνουν αυτό που επιθυμούν παριστάνοντας ότι εξακολουθούν να ευχαριστούν τους άλλους.  Θέλουν να πετύχουν αυτό που επιθυμούν, αλλά ταυτόχρονα θέλουν να είναι αρεστοί και αποδεκτοί από τους άλλους.  Ένα παράδειγμα είναι:

Ο Σύζυγος:  ώρα να φύγουμε.

Η Σύζυγος:  εε, καλά, αγάπη μου, αφού το λες εσύ.. εντάξει… τι να πω.. δε πειράζει, ας φύγουμε.. ό,τι θες εσύ…

Ο Σύζυγος:  τι, δηλαδή;  Μήπως μου λες ότι δε θες να φύγουμε;

Η Σύζυγος:  εε καλά τώρα,  ό,τι πεις εσύ, μη σε στεναχωρήσω που είσαι και κουρασμένος.. 

Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι, αν ο σύζυγος δεν αντιληφθεί ότι η σύζυγός του πραγματικά επιθυμεί να μείνει, θα δημιουργηθεί μια άσχημα κατάσταση και για τους δύο: ο σύζυγος θα νομίζει ότι έκανε το σωστό (ρώτησε τη γυναίκα του, αυτή έδωσε το ΟΚ να φύγουν κι έφυγαν), ενώ η σύζυγος θα αισθάνεται αδικημένη, ότι δεν λήφθηκε υπόψη η δική της ανάγκη (να μείνει) κλπ.

Τα σημάδια της παθητικής επιθετικότητας

H παθητική επιθετικότητα αποτελεί ύπουλη εκδήλωση θυμού που εκ πρώτης όψεως δεν είναι εμφανής, γιατί συχνά λαμβάνει χώρα κάτω από ένα ψεύτικο χαμόγελο, ευχάριστο ύφος, ήρεμη ομιλία, κοκ.. 

Χρόνια κριτική
Σαρκασμός
Γκρίνια
Αδιαφορία
Συναισθηματική απομάκρυνση
Κακόγουστο χιούμορ που πληγώνει τον άλλον (συνοδεύεται από το γνωστό «μα εγώ αστεία το είπα…»)
Σαμποτάρισμα του άλλου
Σωματοποίηση του θυμού και των αρνητικών συναισθημάτων (με έπιασε πονοκέφαλος)

Πρόκειται για σχετικά ήπιες συμπεριφορές, που όμως όταν γίνονται εσκεμμένα και για μεγάλο χρονικό διάστημα σημαίνει ότι αυτός που τις εκδηλώνει έχει διάφορα άλλα άλυτα θέματα που δεν ξέρει πώς να τα διαχειριστεί.

Πώς διαχειριζόμαστε τον θυμό στο γάμο;

Αναγνωρίστε ότι ο θυμός είναι φυσιολογικό συναίσθημα που πρέπει να εκφραστεί με σωστό τρόπο, ώστε να μην πληγωθεί κανείς.

Ελάτε στο ίδιο επίπεδο με τον/τη σύντροφό σας και μην υποθέτετε ότι ξέρετε πώς το έτερον ήμισυ σας αισθάνεται.  Ο θυμός και οι συγκρούσεις συχνά δημιουργούνται επειδή το ζευγάρι δε μιλάει για τα συναισθήματά του και κανείς δε γνωρίζει τελικά τι νιώθει ο άλλος.

Ξεκινήστε τη συζήτησε με το «Εγώ» (εγώ νιώθω, εγώ χρειάζομαι, κοκ) και όχι κατηγορώντας τον άλλον με το «Εσύ..».

Αποφύγετε τα διπλά ή τα μπερδεμένα μηνύματα, λεκτικά ή μη λεκτικά.  Πρόκειται για καταστάσεις όταν κανείς με έναν τρόπο εκφράζει το θυμό του και ταυτόχρονα το αναιρεί.

Βεβαιωθείτε ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος και τόπος για συζήτηση και ότι ο/η σύντροφος είναι έτοιμος για συζήτηση.

Επικεντρωθείτε στα προβλήματα του παρόντος και μην κάνετε γενική κριτική ή καταγραφή όλων των προβλημάτων του παρελθόντος.

Μιλήστε με ειλικρίνεια για το πώς αισθάνεστε και ρωτήστε τον άλλον να σας πει πώς αισθάνεται ο ίδιος.
Αν έχετε κάποιο πρόβλημα/παράπονο, προτείνετε τουλάχιστον μία εφικτή λύση.  Αναγνωρίστε ότι υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές ως προς τη λύση και δεχτείτε κάποιον ικανοποιητικό συμβιβασμό.
Δεχτείτε ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε τον/τη σύντροφό σας και να τον/την κάνετε ακριβώς σύμφωνα με το πρότυπο που έχετε στο μυαλό σας.

Δεχτείτε ότι αν αλλάξετε εσείς τον τρόπο που βλέπετε τα πράγματα και τη συμπεριφορά σας θα αλλάξει αντίδραση/συμπεριφορά και ο/η σύντροφός σας.

Αντιληφθείτε ότι οι άνθρωποι που αρνούνται να αλλάξουν ή επιμένουν ότι αυτοί είναι και δεν αλλάζουν, δε μπορούν να έχουν μια στενή σχέση (και αυτό δεν ισχύει μόνο για τον άλλον, αλλά και για τον εαυτό μας!).
Μην προσπαθείτε να κερδίσετε, διότι αν ο ένας κερδίσει τότε ο άλλος θα χάσει και αυτό ποτέ δεν είναι ευχάριστο!  Αν το ζευγάρι κατανοήσει ότι καθένας είναι διαφορετικός και ιδιαίτερος και έρχονται πιο κοντά και βγαίνουν κερδισμένοι και οι δύο!

Ακόμα και τα ευτυχισμένα ζευγάρια καυγαδίζουν!  Όμως, ξέρουν πώς να σταματούν τις αρνητικές συμπεριφορές και πώς να παρουσιάζουν εναλλακτικές λύσεις, οπότε δεν υπάρχει «θα γίνει αυτό που λέω εγώ επειδή είναι σωστό και το δικό σου είναι λάθος».  Υπάρχει αναγνώριση ότι και ο άλλος έχει δίκαιο ή δικαίωμα στη διαφορετική του άποψη.

Τα ευτυχισμένα ζευγάρια ξέρουν πώς να έχουν διαφωνίες και συγκρούσεις αλλά και πότε να σταματήσουν.  Ιδανικά, ο καυγάς πρέπει να σταματήσει όταν και οι δύο είχαν την ευκαιρία να πουν τη γνώμη τους και να θέσουν τις διαφορές τους επί τάπητος.  Στόχος πάντα πρέπει να είναι η επίλυση του προβλήματος ή ο συμβιβασμός σε μια μέση λύση.  Ποτέ όμως δεν πρέπει να γίνεται αυτό μειώνοντας, προσβάλλοντας ή με όποιον τρόπο εξαντλώντας και εξουθενώνοντας ψυχικά τον άλλον.

Σεβαστείτε τον εαυτό σας και τον/τη σύντροφό σας!

Επιμέλεια: Κωτούλας Αθανάσιος

Πηγή: boro.gr -  Της Λίζα Βάρβογλη